Poradnik

Trenujesz? Zbadaj serce i zmniejsz ryzyko

Coraz więcej pojawia się informacji o problemach z sercem u sportowców, co prowadzi do tragicznego finału. Warto wiedzieć jakie zrobić podstawowe badania serca, aby zniwelować ryzyko.

Do przykrych wydarzeń doszło podczas zawodów Ironman 70.3 Pucon. W trakcie rywalizacji na etapie pływackim zawodnik AG doznał ataku serca. Mimo szybkiej interwencji ratowniczej triathlonista zmarł w szpitalu. Niestety, w innych sportach zdarzają się podobne sytuacje.

Wszyscy pamiętają sytuację z Euro 2020, kiedy podczas meczu Dania – Finlandia 29-letni Christian Eriksen zasłabł i osunął się na murawę. Jego serce się zatrzymało. Udało się przywrócić krążenie po reanimacji. Okazało się, że miał atak serca. Kilka dni temu środowiskiem MMA wstrząsnęła informacja o słowackim zawodniku – Miroslavie Strbace. 32-latek zasłabł podczas treningu. Po badaniach okazało się, że miał rozległy zawał. Obecny stan zdrowia jest stabilny, ale nadal istnieje zagrożenie życia.

Te przykłady pokazują, że problemy z sercem mogą pojawić się niespodzianie i to niezależnie od uprawianej dyscypliny. Dlatego warto wiedzieć jakie badania należy zrobić, aby skontrolować stan serca.

Echo serca

Jest to podstawowe badanie kardiologiczne. Inaczej nazywane echokardiografią. To badanie obrazowe, które pozwala na ocenę funkcjonowania jam i zastawek serca, przepływu krwi oraz dużych naczyń krwionośnych za pomocą ultradźwięków. Badanie jest bezinwazyjne i całkowicie bezpieczne dla pacjenta. Można je powtarzać wielokrotnie. Lekarz ma dokładny wgląd w budowę mięśnia serca i naczyń krwionośnych. To pozwala na wykrycie ewentualnych wad w budowie anatomicznej. Ponadto badanie umożliwia ocenę kurczliwości i relaksacji serca, przepływu krwi  w naczyniach wieńcowych i największych naczyniach krwionośnych, pracy zastawek, a także parametrów opisujących funkcję i budowę serca.

Oprócz standardowego echa serca istnieje również:

– Echografia obciążeniowa – badanie to wykonuje się w sytuacji zwiększonego zapotrzebowania na tlen. Pacjent może przyjąć leki, które spowodują, że serce będzie biło szybciej lub zostanie poproszony o wykonanie ćwiczenia – biegu na bieżni lub jazdy na rowerze stacjonarnym.

– Echografia kontrastowa – aby poprawić jakość obrazu pacjentowi podaje się dożylnie środek cieniujący. Jest to pomocne w diagnozowaniu wad serca.

Badanie przeprowadza kardiolog lub lekarz ultrasonografista. Nie trzeba się w żadnej specjalny sposób do niego przygotowywać. Wyjątkiem jest badanie z obciążeniem.

15-30 minut, które może uratować życie

Echo serca trwa od 15 do 30 minut. Kładziemy się na lewym boku, z lewą ręką uniesioną do góry, położoną nad głową. Lekarz głowicą „jeździ” po naszej klatce piersiowej i ogląda serce. Praktycznie od razu może nam powiedzieć, czy wszystko jest ok, czy może są jakieś przeciwskazania do uprawia sportu, także amatorskiego.

Choć echo serca nie jest tak popularnym wśród sportowców, szczególnie amatorów badaniem, jak badania wydolnościowe, to warto poświęcić trochę czasu, aby umówić się na jego wykonanie. Koszt echa serca to około 200 złotych.

EKG serca

EKG, czyli elektrokardiografia, jest to badanie wykorzystywane w celu diagnostyki chorób serca. Jest bezpieczne, bezbolesne, a do tego również i nieinwazyjne. Daje obraz tego, jak powinien funkcjonować mięsień sercowy. W trakcie jego trwania sprawdza się elektryczną czynność mięśnia sercowego za pomocą elektrod, które umieszcza się na kończynach oraz klatce piersiowej. To właśnie one gromadzą informacje na temat pracy tego narządu i przesyłają je do aparatu EKG. Zebrane dane zapisywane są na taśmie papieru do EKG. Sam wynik określany jest mianem elektrokardiogramu.

Krótkie, ale bardzo ważne

Samo badanie łącznie z przygotowaniem pacjenta trwa około pięciu minut. W trakcie EKG pacjent leży. Musi on odsłonić nadgarstki, kostki, jak również i klatkę piersiową. Niezbędne jest także ściągnięcie wszelkich elementów metalowych, czyli biżuterii, okularów, spinek lub innych rzeczy, które mogłyby wpłynąć na przebieg badania i go w jakikolwiek sposób zakłócić. Elektrody EKG umieszcza się na nadgarstkach i na kostkach, wykorzystując w tym celu tzw. elektrody klipsowe, jak również i na klatce piersiowej, czyli elektrody gruszkowe.

W trakcie badania pacjent nie powinien się ruszać, ale jedynie spokojnie oddychać według zaleceń osoby badającej. Po zakończeniu zapisu, elektrody są ściągane. Zapis ukazany jest na papierze milimetrowym. W nowoczesnych placówkach można uzyskać zapis EKG w formie pdf. W każdym przypadku odczyt EKG odgrywa kluczową rolę do zdiagnozowania choroby lub jej wyeliminowania.

EKG serca wraz z opisem zazwyczaj kosztuje 70 zł, a bez wydawania opisu 50 zł.

Próba wysiłkowa

To jest badanie elektrokardiograficzne, które pozwala na ocenę wydolności fizycznej organizmu i zdiagnozowanie przyczyn dolegliwości bólowych w obrębie klatki piersiowej. Próba wysiłkowa pozwala określić, czy u danego pacjenta występuje choroba niedokrwienna serca. Umożliwia również ocenienie stanu pacjenta, który przebył zawał serca.  

Podczas testu wysiłkowego pacjent ćwiczy na rowerku stacjonarnym lub na bieżni. W trakcie ćwiczeń stan serca i układ krążenia pacjenta jest monitorowany za pomocą elektrokardiografu. Pacjent ma przyklejone do klatki piersiowej elektrody, tak jak podczas badania EKG. W czasie trwania próby wysiłkowej pacjent musi wykonywać ćwiczenia coraz bardziej obciążające serce i układ krążenia. Tempo jest stopniowo zwiększane. Wykres EKG pokazuje, jak podczas tego zwiększonego wysiłku pracuje serce. Próba wysiłkowa trwa w zależności od stanu pacjenta od kilku do kilkunastu minut.

EKG wysiłkowe jest wykonywane bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) ze skierowaniem od lekarza kardiologa. Cena próby wysiłkowej wykonywanej prywatnie waha się od 100 do 200 zł w zależności od miasta.

Należy wziąć skierowanie na powyższe badania od lekarza rodzinnego do kardiologa. Lekarz ten następnie wystawia skierowania na te badania i następnie je opisuje.

Ważna profilaktyka

O znaczeniu serca w funkcjonowaniu ludzkiego organizmu powszechnie wiadomo. Choć nie każdy już skrupulatnie i regularnie dba o ten organ m.in. robiąc profilaktycznie badania. Dlatego do badania się zachęca m.in kardiolog prof. Adam Witkowski wskazując, że niemal połowa ludzi w naszym kraju ma podwyższony cholesterol. To już powinien być wystarczający powód do zbadania serca, nie wspominając o sportowcach zawodowych, czy amatorach, którzy poprzez wysiłek fizyczny dodatkowo obciążają ten organ.

– Co jakiś czas powinniśmy się badać, bo w Polsce 18 milionów ludzi ma podwyższony cholesterol. Zwłaszcza osoby po 40 roku życia powinny zgłosić się na badania serca raz w roku. Musimy pamiętać o profilaktyce – mówił  profesor Wirkowski w programie “Zacznij od zdrowia” zachęcając do regularnych badań profilaktycznych serca.

Przemek Schenk
foto: materiały prywatne, shutterstock, pixabay

Pokaż więcej

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button
X