W triathlonie lepiej spieszyć się powoli
Triathlon to niesamowita dyscyplina sportu, która wpływa na całe życie. Może to być dobroczynne i długotrwałe oddziaływanie. Aby tak było trzeba nieustannie dbać o kilka ważnych kwestii dotyczących treningu i podejścia do sportu.
Dla początkujących triathlonistów to szansa na uniknięcie błędów, którzy popełnili inny, a dla bardziej zaawansowanych przypomnienie lub okazja do weryfikacji czy wszystko jest w porządku.
Oczekiwania
Sport musi pozostać pasją, jeśli ma sprawiać radość. I to nawet dla zawodowców. To co konkretnie będzie wywoływać pozytywne emocje każdy sam musi sobie określić. Podejście do sportu może być bardzo różne. Typowe nastawienie to walka o wyniki, rywalizacja o miejsca na zawodach, medale mistrzowskie. Ale to nie oznacza, że każdy takie musi mieć. Dla niektórych ważniejszy może być aspekt społeczny, życie i utożsamianie się z grupą, aktywne spędzanie czasu w naturze, zdrowe spędzanie wolnego czasu. Uprawianie triathlonu według własnych zasad i oczekiwań pomoże uniknąć ewentualnego wypalenia czy zniechęcenia oraz utrzymywać motywację.
Cierpliwość i pokora
W treningu wytrzymałości lepiej spieszyć się powoli. To znaczy trenować na własne, obecne możliwości. Slogan ‘nie ma dróg na skróty’ dobrze w tej w kwestii pasuje. Trzeba zdawać sobie sprawę z rzeczywistych obecnych możliwości i odpowiednio się obciążać. Organizm, zwłaszcza bez doświadczenia ze sportem, potrzebuje czasu na adaptacje. Chęć osiągniecia szybkich postępów, wykonywanie przeciążających sesji we wczesnej fazie przygody z triathlonem czy po przerwie w treningu jest zgubne. Osiągnięcie szczytowych możliwości należy planować na lata, nie na miesiące.
Odnowa biologiczna
O organizm należy dbać, aby służył jak najlepiej i jak najdłużej. Fizjoterapia, badania krwi to podstawowe przeglądy stanu ciała. Przy pierwszych niepokojących objawach warto od razu sprawdzić co się dzieje. Bagatelizowanie jakiś bóli, dolegliwości może z czasem przynieść poważne konsekwencje. A nawet jeśli ich nie ma, to warto profilaktycznie wykonywać badania. Przykładowo dobry fizjoterapeuta może przewidzieć ryzyko jakiejś kontuzji zanim nastąpi, a badania krwi mogą wskazać, że trzeba popracować nad dietą. W równej mierze ważna jest sfera psychiki. Traktujmy umysł jako najważniejszą część organizmu.
Sprzęt
Z puli sprzętu do triathlonu w kontekście zdrowia w pierwszej kolejności trzeba zwrócić uwagę na buty i rower. W wyborze obuwia nie ma jednego najlepszego, bo to zależy od cech zawodnika. Znaczenie ma budowa ciała, stopy, styl i staż w bieganiu. Co będzie dotyczyć każdego to dbanie, aby nie biegać w zużytych butach. To zwiększa obciążenie układu ruchu podczas aktywności. Druga ogólna zasada-wskazówka, to przeznaczenie butów startowych. Lekkie startówki są przeznaczone dla zaawansowanych, szybkich zawodników. Z pewnością w triathlonie na dłuższych dystansach bardziej liczy się amortyzacja, niż waga buta. W przypadku roweru ważna jest pozycja, zakładając, że rozmiar ramy jest odpowiedni. Ułożenie ciała musi przede wszystkim zapewnić sprawną i bezpieczną pracę ciała, bez przeciążania kręgosłupa czy kolan. Z drugiej strony trzeba zadbać o odpowiednią aerodynamikę. To dość skomplikowany proces, dlatego warto zainwestować w profesjonalny bike fitting. Dobry sprzęt to taki, który zapewnia sprawną pracę ciała bez żadnych dolegliwości.
Odżywianie
Świadomość żywienia jest różna. Doświadczenie praktyczne oraz niektóre wyniki badań wskazują, że większość triathlonistów nie odżywia się właściwie. Trzeba zdawać sobie sprawę, że im ktoś więcej trenuje, tym bardziej optymalna dieta będzie się różnić od typowej dla przeciętnego człowieka. Z jednej strony jak każdy człowiek należy dbać o jakość i zbilansowanie posiłków, a z drugiej strony skorygować dietę w odniesieniu do potrzeb treningu.
Często głównym błędem u trenujących zawodników na różnych poziomach jest niedobór węglowodanów. A niedobory w bilansie składników odżywczych, mineralnych negatywnie wpływają nie tylko na wydolność, ale również na zdrowie. Dbając o odżywianie zyskuje na tym trening i zdrowie. Nie trzeba od razu szukać dietetyka. Ale warto zainteresować się i poszukać wiedzy nt. podstaw właściwego odżywiania sportowego i zacząć od małych zmian. A suplementy traktować jedynie jako niezbędne uzupełnienie diety.
Wiedza
Wiedza i doświadczenie są konieczne, aby trenować skutecznie oraz w zdrowiu. Najpewniejszym rozwiązaniem jest opieka trenera, który powinien być w stanie pomóc zawodnikowi w szerokim zakresie i nadzorować trening. Są też inne opcje, mniej precyzyjne, ale również pomocne, takie jak np. gotowe plany treningowe, ogólnodostępna wiedza w książkach, internecie czy porady bardziej doświadczanych znajomych. Jednak trzeba ostrożnie dobierać źródła wiedzy i oceniać ich wiarygodność. Warto słuchać różnych stron, ale lepiej zachować krytyczne myślenie.
Balans
Nie można zapomnieć, że sport amatorski, to tak właściwie hobby. Aktywność wykonywana w czasie wolnym. Czas, energię, zaangażowanie w ciągu dnia trzeba dzielić poza treningiem na pracę zawodową, rodzinę, inne obowiązki, a przy tym nie zaniedbać odpoczynku fizycznego i psychicznego. Trzeba dostosowywać trening do codziennych możliwości organizacyjnych. Wszystkim brakuje dziś czasu. Często prowadzi to do tego, że ambitny triathlonista trenuje kosztem odpoczynku czy spraw zawodowych, rodzinnych. To jak zaciąganie długu, który trzeba będzie spłacić. Rezerw czasowych można szukać doskonaląc produktywność, zarządzenia czasem i energią oraz organizację.
Dbając o harmonie ciała, umysłu i otoczenia możemy cieszyć się triathlonem długo. I to naprawdę długo. Dla inspiracji zachęcam sprawdzić wyniki starszych kategorii na międzynarodowych zawodach triathlonowych. Na mistrzostwach świata ostatnie kategorie kończą się na 70-cio, 80-cio latkach. A jeszcze w M50 wyniki są naprawdę imponujące.
Każdemu życzę jak najdłuższej i najowocniejszej przygody z triathlonem.
Tomasz Spaleniak
O autorze: W triathlonie już ponad 10 lat. Jako zawodnik zdobywał miejsca w TOP5 na MP w triathlonie oraz medale MP w duathlonie. Posiada certyfikat ukończenia kursu trenerskiego Trisutto. Jest to prestiżowe szkolenie w u najbardziej utytułowanego trenera w triathlonie Bretta Suttona i jego zespołu. Tomasz swoje doświadczenie teoretyczne i praktyczne wykorzystuje skutecznie we własnym treningu oraz podopiecznych. Pomaga innym od wielu lat, a od 2016 roku prowadzi własny Team chcąc w ten sposób m. in. tworzyć społeczność ludzi o wspólnej pasji.
