Jak rozpoznać dobrego trenera?
Trener jest kimś, kto mówi Ci to, czego nie chcesz słyszeć, widzi to, czego nie chcesz widzieć, po to, żebyś był kimś, kim zawsze chciałeś być.
Dobry trener jest solidnie przygotowany do wykonywania swojego zawodu, zarówno od strony merytorycznej, jak i praktycznej. Wykształcenie i wiedza z zakresu fizjologi wysiłku, metodyki i teorii treningu czy dietetyki i suplementacji to niezbędne podstawy do pracy z zawodnikiem.
Kurs trenerski to za mało
Niestety, tytuł trenera czy instruktora można uzyskać dziś weekendowym kursem, a media społecznościowe są przepełnione profilami motywatorów i „trenerów”, przekazujących niczym niepotwierdzoną „wiedzę”, pod przykrywką efektownego zdjęcia.
Kursy służą poszerzaniu kompetencji i rozwojowi trenera, nie bazowemu wykształceniu!
Osobiście nie rozumiem ludzi, którzy kończąc internetowy kurs ufają nabytym „kompetencjom” na tyle, by wziąć odpowiedzialność za czyjeś zdrowie. Tak, jak kurs pierwszej pomocy nie robi z kursanta lekarza, tak kurs instruktora nie daje najmniejszych podstaw do prowadzenia zawodnika.
Zanim komuś zaufasz, powierzysz rozwój i zdrowie i pieniądze – zapytaj o kompetencje, nie zdjęcia na Instagramie !
Doświadczenie
Dobry trener posiada doświadczenie w dyscyplinie, do której przygotowuje zawodnika. Nie uważam, że sam musi być wybitnym zawodnikiem PRO – ale z pewnością musi posiadać spore doświadczenie i praktykę w sportowym boju. Przy wyborze trenera często sugerujemy się wynikami trenera jako zawodnika. To dobrze, trener powinien być autorytetem, jednak kryterium samych wyników bywa złudne. Zawodowi sportowcy mają znacznie większe doświadczenie startowe – ale też zupełnie inne warunki do treningu oraz organizm, latami adaptowany do bardzo intensywnych wysiłków. Taki trener często (nie zawsze) przenosi metodykę treningu, która świetnie sprawdza się u niego – na amatora, mającego zupełnie inne możliwości i warunki. I to nie ma prawa się dobrze skończyć. Znam wielu świetnych trenerów, będących zawodnikami elity – niestety znam też takich, którzy przenoszeniem metodyki swojego treningu na amatorów, doprowadzili do ciężkich kontuzji.
Kontakt z zawodnikiem i empatia.
Ważną cechą trenera są umiejętności interpersonalne – łatwe nawiązywanie kontaktu, budowanie specyficznej relacji z zawodnikiem i poziom empatii. Trener jest czasem jak spowiednik – wie wszystko. Problemy w życiu osobistym czy pracy to tematy rzekomo nie związane z treningiem.
W praktyce jednak stres i napięcie związane z problemami wyraźnie przekładają się na realizację planu treningowego. Dobry trener słucha, nie ocenia. Dostosowuje plan do sygnałów zawodnika, nie brnie ślepo w realizację swoich założeń.
Szukaj trenera, z którym złapiesz „flow” – będziesz mógł nawiązać swobodną relację, opartą na zrozumieniu i szacunku do Twoich potrzeb.
Dobry trener potrafi „ sprowadzić Cię na ziemię”
To zdecydowanie najbardziej niewdzięczna część zawodu trenera. Rozpoczynając współpracę trener powinien skonfrontować cele zawodnika z możliwościami i warunkami do ich realizacji. To bywa bardzo brutalne, ale takim odarciem ze złudzeń dobry trener pokazuje profesjonalizm. Jeśli ostatnie 10 lat spędziłeś na kanapie, a w przyszłym roku chcesz zmierzyć się z pełnym dystansem, trener powinien ostro zainterweniować – popierając stanowisko racjonalnymi argumentami. Wytłumaczyć, na czym polega proces adaptacji, ile czasu organizm potrzebuje, by sam trening pod taki dystans był dla Ciebie bezpieczny. Ale też zaproponować jasną drogę do celu, by nie zostawić zawodnika w poczuciu beznadziei. Dobry trener wie, że czasem wyhamowanie zapędów zawodnika jest znacznie ważniejsze, niż popędzanie go treningu.
Motywacja, nie parcie na wynik
Wyniki podopiecznych dla każdego trenera są ważnym elementem współpracy, poniekąd lustrem odbijającym efektywność jego pracy. W pracy z zawodowymi sportowcami elity to z pewnością najważniejsze kryterium, przez które oceniamy trenera. Pracując z amatorem trener powinien mieć świadomość, że trening i rozwój zawodnika jest dodatkiem do codziennego życia, pracy i obowiązków, przy zazwyczaj mocno zmniejszonej dyspozycji czasowej i warunkach do regeneracji.
Zawodnikom powtarzam zasadę „Life First ” – najpierw życie, potem trening.
Plan jest elastyczny, a trening dostosowany do warunków – nie na odwrót. To nie wywołuje dodatkowej presji, a pozytywnie motywuje zawodnika do wygospodarowania czasu i lepszej organizacji dnia.
Dobry trener wie, że wszystkiego nie wie 🙂
Zasadnicza różnica między ekspertem, a samozwańczym trenerem wynika również z jego mentalności. Ekspert zazwyczaj ma świadomość, że nie zna się na wszystkim. Czuje potrzebę zgłębiania wiedzy na szkoleniach, sięga do różnych źródeł i nie boi się konsultować decyzji, kiedy nie jest ich pewien.
Trener – amator w swoim mniemaniu wie wszystko, a każde pytanie dotyczące treningu odbiera jako atak na swoje kompetencje. Pracujemy w dziedzinach, które bardzo dynamicznie się rozwijają – metody uznawane za słuszne kilka lat temu, często są obalane na podstawie najnowszych badań. Dobry trener zna limity i potrafi uczciwie przyznać, że coś przerasta jego kompetencje – nie testuje niesprawdzonych rozwiązań na zawodniku.
Znalezienie odpowiedniego trenera nie jest łatwą sprawą, dlatego warto poświęcić na to trochę czasu. Sprawdzić kompetencje, zapytać znajomych jak wygląda współpraca z interesującym Cię trenerem, jeśli jest możliwość – spotkać się osobiście i porozmawiać.
Jak już znajdziesz dobrego trenera, zyskasz nie tylko wsparcie i motywację – ale też przyjaciela.
Anna Halska
O autorce: Absolwentka kierunku Wychowanie Fizyczne oraz trenerka przygotowania motorycznego w sportach wytrzymałościowych na Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach. Posiada również certyfikat trenera personalnego oraz konsultanta żywieniowego.
